Türkiye’de Telif Hakkı Uyuşmazlıkları
Ceza davalarında telif hakkıyla ilgili bir ihlalle karşılaşılması durumunda hakkının gasp edildiğini düşünen taraf, cumhuriyet savcılığına başvurur. Cumhuriyet savcısı 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre işlem yapar. Ayrıca gerek görmesi halinde hukuka aykırı olarak çoğaltıldığı iddia edilen eserlerin çoğaltılmasıyla sınırlı olarak faaliyetin durdurulmasına karar verebilir. Ancak, bu karar yirmi dört saat içinde hâkimin onayına sunulur. Hâkim tarafından yirmi dört saat içinde onaylanmayan karar hükümsüz kalır.
Hukuk davalarında ise Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu 68. madde hükmüne göre, eser sahibi hakkını gasp eden taraftan, eserin rayiç bedelinin üç katına kadar parasal hak talep edebilir. Bununla birlikte hakkının gasp edildiğini iddia eden taraf maddi ve manevi tazminat davası da açabilir. eser sahibinin adını belirtmeme, eseri değiştirme gibi hukuka aykırılıklarda manevi tazminat olarak tarafların mali gücü oranında ve olayın ağırlığı ile orantılı bir para istenebilir. Yayma, çoğaltma, temsil, umuma iletim gibi mali haklara ilişkin olarak da uğranılan zarar ve kar kaybına oranlı bir bedel talep edilebilir. Manevi ve mali haklara tecavüz halinde ek olarak hukuka aykırı hareket eden kişinin bu eylemi ile elde etmiş olduğu kar da talep edilebilir, ancak FSEK 68. maddeye göre istenmiş olan bedel, bu bedelden düşülür. Ancak tüm bu hesapların doğru şekilde hesaplanabilmesi ve hak kaybına uğramamak adına bu konuda tecrübeli bir avukatla çalışmak isabetli olacaktır. Bu anlamda telif hakları konusunda uzman olan bir avukata başvurmak elzemdir. Tavsiyemiz avukat arama platformları kapsamında konuya hakim avukat bulmak olacaktır.
Telif Hakkı Kapsamında Eser Sahibinin İleri Sürebileceği Parasal Talepler
Resim, müzik veya edebi eser gibi bir esere ilişkin telif hakkı ihlali söz konusu olduğunda Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (FSEK) kapsamında tecavüzün ref’i (kaldırılması) mali hak talebi (m. 68/1-2), manevi tazminat (m. 70/1), maddi tazminat (m. 70/2) ve elde edilen kârın verilmesi (m.70/3) olmak üzere 4 temel parasal talebin ileri sürülmesi mümkündür.
Telif Hakkıyla İlgili Yargıtay’ın Verdiği Bir Karar
“Hak sahibinin tecavüzün ref’i kapsamında FSEK’in 68/1 maddesi gereğince bedel ödenmesini tercih ettiği takdirde sadece tecavüze konu mali hak kullanımları için mütecaviz ile farazi bir sözleşme yapılma iradesini açıkladığı, bu talebin kabul edilmesi hâlinde ise sadece tecavüze konu mali hak kullanımları için farazi sözleşme ilişkisinin kurulduğu kabul edilmelidir. Bunun sonucu olarak mütecavizin dava konusu mali hak kullanımları farazi sözleşme kapsamında yasal kullanımlar hâline dönüşecek ve hak sahibi FSEK’in 68/1 maddesi gereğince belirlenen bedelin kapsadığı kullanımların ref’ini isteyemeyecektir. Başka bir deyişle hak sahibi tarafından FSEK’in 68. maddesi gereğince bedel veya bunun en çok üç katının talep edilmesi, mütecavizin mali haklara tecavüzüne sonradan hak sahibi tarafından icazet verilmesi ve farazi olarak sözleşmesel temele oturtulması suretiyle yapılan kendine özgü bir ref yöntemidir. Esasen bu husus FSEK’in 68/6 maddesinde, “Bedel talebinde bulunan kişi, tecavüz edene karşı onunla bir sözleşme yapmış olması halinde haiz olabileceği bütün hak ve yetkileri ileri sürebilir.” şeklinde ifade edilmiştir.” (YARGITAY HUKUK GENEL KURULU E. 2017/11-71 K. 2020/483 T. 30.6.2020)
